در دهه های اخیر مساله بازیافت موادی مانند شیشه، پلاستیک و کاغذ از سوی بسیاری از دولت ها و مردم مورد تشویق و حمایت قرار گرفته است. امروزه مردم دریافته اند که بازیافت، تا چه حد بر محیط زیست ما تأثیرگذار است. بازیافت وسایلی مانند باتری ها به منظور استفاده مجدد از مواد اولیه آن ها اهمیت بسیاری دارد. باتری های مختلف از مواد یکسانی ساخته نشده اند. در این مقاله به بررسی انواع باتری های قابل بازیافت، باتری لیفتراک قابل بازیافت و نحوه استفاده از آنها می پردازیم.
در آمریکای شمالی و اروپا نزدیک به 100% مواد تشکیل دهنده باتری های سربی یا سرب اسید قابل بازیافت است. از آنجایی که سرب بازیافت شده در باتری های جدید مجددا مورد استفاده قرار می گیرد، فرآیند بازیافت باتری های سرب اسید مقرون به صرفه و اقتصادی است. تولیدکنندگان باتری نیز باتری لیفتراک سربی را بازیافت می کنند، زیرا مواد بازیافت شده معمولا هزینه کمتری نسبت به مواد دست اول و جدید دارد. بسیاری از فروشندگان باتری لیفتراک سربی قیمت فروش باتری ها را طبق بازگرداندن باتری های استفاده شده در زمان فروش تنظیم می کنند و یا برای مشتریانی که باتری های قدیمی را بر می گردانند تخفیف در نظر می گیرند.
اخیرا استفاده از باتری های لیتیوم یون، تبدیل به خطری برای بازیافت باتری های سربی شده است؛ سازندگان باتری های لیتیوم یون معمولا از بسته بندی های مشابه باتری های سرب اسیدی استفاده می کنند. در نتیجه مصرف کنندگان و فروشندگان باتری، از مواد و محتویات تشکیل دهنده باتری های خود اطلاع درستی ندارند. باتری های لیتیوم یون به شدت ناپایدار هستند و اگر به اشتباه وارد پروسه بازیافت باتری های سربی بشوند، منفجر خواهند شد. انفجاری که آتشی ویرانگر و شدید ایجاد می کند و باعث صدمات و آسیب های جدی به کارکنان حاضر در محل می شود . بررسی دقیق، تشخیص دادن مواد تشکیل دهنده و دسته بندی باتری های قدیمی، از بروز حوادث جلوگیری می کند.
باتری های نیکل کادمیوم اگر به درستی از بین برده نشوند، خطرات بسیار جدی برای محیط زیست ایجاد می کنند. به همین دلیل اتحادیه اروپا در سال 2009 تولید و استفاده از باتری های نیکل کادمیوم را ممنوع کرد. برای از بین بردن این نوع باتری ها باید ابتدا آنها را از باتری های دیگر و از دستگاه ها جدا کرد. توصیه ما استفاده از برنامه هایی مانند call to recycle است. اگر هیچ سرویس دهنده بازیافت یا دیسپوزالی در منطقه شما وجود ندارد، دفن ایمن چنین زباله خطرناکی بهترین گزینه برای از بین بردن باتری نیکل کادمیوم است.
باتری های هیبرید فلز نیکل کمتر از باتری های نیکل کادمیوم سمی هستند، با این حال در مقادیر بالا می توانند خطرناک باشند. راه های مختلفی برای از بین بردن این باتری ها وجود دارد. طبق آئین نامه باتری مؤسسه کادکس الکترونیک، یک عدد باتری هیبرید نیکل می تواند همراه زباله های خانگی دفع شود، ولی تعداد ده عدد و بیشتر، باید به سرویس دهنده های بازیافت یا دیسپوزال تحویل داده شوند یا در محلی امن دفن شوند.
هنگامی که فلز لیتیوم داخل این باتری ها در تماس با رطوبت قرار می گیرند، بسیار واکنش پذیر هستند. اگر این باتری ها به همراه زباله های مدفون زیر خاک، دچار شکستگی یا له شدگی شوند، احتمال زیادی وجود دارد که آتش سوزی طولانی مدتی زیر خاک ایجاد شود که حتی تا چند سال به محیط آسیب برساند. از بین بردن باتری های لیتیوم اولیه (باتری های قلمی معمولی) باید دقیقا طبق دستور تولید کننده انجام شود. به دلیل خطر آتش سوزی که این باتری های لیتیومی ایجاد می کنند، هرگز نباید آن ها را همراه زباله های خانگی دفع کرد. تاکید می شود که حتما طبق دستور کارخانه سازنده اقدام به دفع باتری های لیتیومی کنید یا از خدمات بازیافت و دفع زباله واقع در منطقه سکونتتان استفاده کنید.
امروزه تولید و فروش باتری های لیتیوم یون در بازار بسیار رواج دارد. در سال های اخیر میزان دفن باتری های لیتیوم یون به منظور دفع زباله بسیار افزایش یافته است. گرچه تقریبا باتری های لیتیوم یون دست اول، سمی نیستند، اما میزان تولید فزاینده این باتری ها تهدیدی برای محیط زیست به شمار می رود. بازیافت باتری های لیتیوم یون بیشتر به منظور مقاصد زیست محیطی انجام می شود و جنبه اقتصادی ندارد، زیرا این باتری ها در صورت شکستگی و آسیب، بسیار سمی و خطرناک هستند. از آنجایی کارخانه های سازنده باتری های لیتیوم یون، هزینه بازیافت این باتری ها را می پردازند، دلیلی ندارد که مانند دیگر زباله ها، برای دفع، زیرزمین دفن شوند. به این ترتیب از بروز مشکلات بعدی نیز جلوگیری می شود.
به دلیل اینکه از سال 1996 استفاده از جیوه در ساخت این باتری ها کاهش پیدا کرد، باتری آلکالاین مصرف شده را می توان مانند سایر زباله های معمولی دفع کرد. محتویات باتری های آلکالاین شامل روی و منگنز است که می توانند بارها مورد استفاده قرار گیرند، اما فرآیند بازیابی مشکل و خطرناک است. این باتری ها به گونه ای طراحی شده اند که بتوانند به همراه زباله های خانگی دفع شوند؛ اما بازیافت آنها به دلایل زیست محیطی در حال گسترش است. می توانید از سرویس دهنده های دفع زباله منطقه خود سوال کنید که باتری آلکالاین را می پذیرند یا خیر.
مهم ترین موضوعی که در بازیافت و دفع انواع باتری ها، باید مورد توجه قرار بگیرد، این است که ابتدا باید نوع باتری ها را مشخص و آنها را دسته بندی کرد. هر نوع باتری ترکیات شیمیایی متفاوتی دارد و فرآیند بازیافت و دفع خاص خود را می طلبد؛ بنابراین ترکیب آن ها برای دفع، بسیار خطرآفرین است. به کار بردن درست روش های دفع و بازیافت باتری به نفع محیط زیست است و در دراز مدت مقرون به صرفه خواهد بود.
